اقدام به خودسوزي يك شطرنج‌باز درمسابقات جام‌خزر
مسابقات شطرنج جام فجر كه در روز رحلت پيامبر اسلام و شهادت امام رضا (ع) برگزار شد از حاشيه‌هايي برخوردار بود كه براي اولين بار در ورزش كشور اتفاق مي‌افتاد. خريد و فروش نرم و خودسوزي يكي از شركت‌كنندگان مهمترين حاشيه بازي اين مسابقات بود.
روزنامه گل ، در حالي كه در تبليغات پيش از آغاز اين مسابقات تعداد بازيكنان حاضر 1000 نفر اعلام شده بود تنها 688 شطرنج‌باز در رشت به مصاف هم رفتند. اغلب شطرنج‌بازان مطرح كشور كه داراي ريتينگ بالا هستند در اين دوره از مسابقات شركت نكرده بودند. حامد موسويان در مورد غيبت شطرنج‌بازان عنوان‌دار در جام خزر مي‌گويد:
عدم استقبال دو دليل عمده داشت. يكي زمان نامناسب برگزاري اين جام بود. در فاصله زماني كوتاه از زمان برگزاري اين جام دو مسابقه مهم در كشور برگزار مي‌شد. يكي جام فجر كه در حال حاضر در مشهد در حال برگزاري است و يكي هم فينال قهرماني كشور كه شطرنج‌بازان منتخب در آن به رقابت مي‌پردازند. دليل دوم مصادف بودن روز برگزاري جام خزر با رحلت حضرت محمد(ص) و شهادت امام رضا(ع) بود. ورزشكاران ايران به دليل اعتقاداتي كه دارند در ايام سوگواري به فعاليت‌هاي ورزشي نمي‌پردازند.
براساس آيين‌نامه هيات وزيران از غروب شب قبل از تعطيلي تا غروب فردا بايد باشگاه‌هاي ورزشي تعطيل باشند، اين در حالي است كه آقايان در اين مدت، مسابقه هم برگزار كردند. كيومرث بيات، دبير هيات شطرنج گيلان كه مسوول اصلي برگزاري اين مسابقات بود از مدت‌ها قبل روي سايت شخصي‌اش وعده‌هايي در مورد برگزاري اين مسابقات داده بود. وعده‌هايي كه مسوولان فدراسيون شطرنج و در راس آنها جعفر كامبوزيا، سرپرست جديد فدراسيون با تكرار آنها باعث تعجب اهالي شطرنج شدند. قرار بود آلكسي دليف، استاد بزرگ شطرنج روسيه با درجه بين‌المللي 2672 و خانم تانيا ساچدف از هندوستان در اين مسابقات شركت كنند كه چنين قولي محقق نشد. براي افتتاحيه اين مسابقات هم برنامه‌هاي مختلفي در نظر گرفته شده بود كه هيچ كدام از آنها به منصه ظهور نرسيد.
برگزاري مسابقه نمادين چس بوكسينگ (بوكس شطرنج) كه گويا فقط براي تبليغات مطرح شده بود و دعوت از چهره‌هاي سرشناس فوتبالي مثل فيروز كريمي و محمد احمدزاده كه هيچ كدام به مرحله اجرا درنيامد. اجراي تئاتر طنز با موضوع شطرنج هم يكي ديگر از شوخي‌هاي فدراسيون شطرنج و هيات گيلان پيش از آغاز اين مسابقات بود.
اما مهمترين موضوعي كه نگراني‌هاي اساسي در مورد اين مسابقات ايجاد كرده است، عدم سلامت جدول مسابقات بود. به گفته شاهدان جام خزر امسال، آلوده‌ترين جدول را در بين مسابقات شطرنج چند سال اخير داشت. در حالي تباني در اين مسابقات غوغا مي‌كرد كه بنا به ادعاي شطرنج‌بازان حاضر در رشت خود مسوولان فدراسيون كه اجراي اين مسابقات را برعهده داشتند هم از اين تباني‌ها باخبر بودند وحتي نقش واسطه را ايفا مي‌كردند.
گويا نقش اين افراد اين بوده كه با حريفان خارجي شطرنج‌بازان ايران صحبت كنند تا آنها در قبال دريافت مبلغي پول حاضر به شكست برابر حريف ايراني خود شوند. شطرنج‌بازان گرجستاني و تركمنستاني در ازاي دريافت يك دستگاه لپ‌تاپ، 2000 دلار پول نقد و... حاضر مي‌شدند بازي را ببازند تا حريف ايراني‌شان يك قدم به دريافت نرم استاد بزرگي يا استاد بين‌المللي نزديك‌تر شوند. يكي ديگر از تخلفاتي كه در اين مسابقات صورت گرفت شركت نمايندگان تركمنستان در حالي بود كه فدراسيون شطرنج تركمنستان به دليل عدم پرداخت حق عضويت فدراسيون جهاني در تعليق است. طبق ماده 108 قانون بين‌المللي فدراسيون جهاني شطرنج، شطرنج‌بازان كشوري كه فدراسيونش در تعليق است اگر هم در مسابقه‌اي شركت داده شوند نبايد ريتينگ آنها محاسبه شود اما به دليل سهل‌انگاري سرداور اين مسابقات امتيازهاي شطرنج‌بازان تركمن در مسابقات جام خزر محاسبه شده است.
حق عضويت فدراسيون كشورها در فدراسيون جهاني سالي 2500 دلار است. شنيده مي‌شود فدراسيون ايران پس از رو شدن اين افتضاح در صدد است حق عضويت تركمنستان در فدراسيون جهاني را پرداخت كند تا مانع از واكنش فدراسيون جهاني شود. كامبوزيا و همكارانش حتما جواب قانع‌كننده‌اي براي هدر دادن پول بيت‌المال دارند! در حالي كه انتخابات رياست فدراسيون جهاني شطرنج در پيش است گويا تعليق فدراسيون سه، چهار كشور بي‌ارتباط با رايزني نامزدها براي جلب راي اين فدراسيون‌ها نيست.
در جريان مسابقات جام خزر تقلب‌ها به حدي بود كه سه داور بين‌المللي (فيده) كشورمان از دور چهارم به بعد مسابقات را ترك كردند و به شهرهايشان برگشتند. هر چند در سايت مسوولان برگزاري مسابقات زياد خوردن چلوماهي و پررو شدن(!) دليل اين اقدام داوران معترض اعلام شد اما گويا آنها به شدت از جانب مسوولان برگزاري مسابقات تحت فشار بودند و به دلايلي چون محل نامناسب اسكان و برخورد ناشايست از سوي ميزبان فرار را بر قرار ترجيح داده‌اند. اما جالب‌ترين اتفاق كه باعث تاثر و تاسف هم هست در جدول C اين مسابقات افتاد. در حالي كه در جدول A كه جدال براي كسب نرم‌هاي استاد بزرگي و استاد بين‌المللي داغ بود تقلب و تباني بيداد مي‌كرد،
داور يكي از ميزها كه روي آن رقابتي از جدول C برگزار مي‌شد مدعي شد كه شطرنج‌باز بزرگسال قصد امتياز دادن به حريفش كه بچه‌اي هفت، هشت ساله بود را داشته. فرهاد صمصام شطرنج‌باز گيلاني به مسوولان برگزاري مسابقه اعلام مي‌كند كه تباني و نرم فروشي در ميزهاي بالاتر (جدول A و B) بيشتر است و چرا با آن مقابله نمي‌كنيد. اما داور هم براي او و هم براي حريف كودكش باخت محاسبه مي‌كند و با واكنش تندي او را از محل دور مي‌كند. چند دقيقه بعد صمصام كه بسيار عصبي و نااميد بوده با يك گالن بنزين برمي‌گردد و در سالن برگزاري مسابقات بنزين را به روي خود مي‌ريزد و دست آخر با وساطت اطرافيان و دريافت 100 هزار تومان پول نقد از بيات راضي مي‌شود تا از خودسوزي منصرف شود.
گفته مي‌شود بيات، رييس هيات شطرنج گيلان در اين صحنه از صمصام مي‌خواست با آتش زدن خود آبروي او را نريزد و به همين دليل حاضر به پرداخت پول به او شده است. پس از اين اتفاق مسوولان برگزاري مسابقات دوباره صمصام را به جدول بازگرداندند و در واقع تناقض آشكاري در اعمال آنها مشاهده شد. اين اتفاق اوج بي‌برنامگي در فدراسيون شطرنج را نشان مي‌دهد. فدراسيوني كه از سونامي تغييرات روساي فدراسيون‌ها جان سالم به در نبرد و رييس پركارش محمد ابراهيم مداحي را از دست داد تا شاهد چنين فجايعي در بدنه خود باشد.
روزنامه گل ، در حالي كه در تبليغات پيش از آغاز اين مسابقات تعداد بازيكنان حاضر 1000 نفر اعلام شده بود تنها 688 شطرنج‌باز در رشت به مصاف هم رفتند. اغلب شطرنج‌بازان مطرح كشور كه داراي ريتينگ بالا هستند در اين دوره از مسابقات شركت نكرده بودند. حامد موسويان در مورد غيبت شطرنج‌بازان عنوان‌دار در جام خزر مي‌گويد:
عدم استقبال دو دليل عمده داشت. يكي زمان نامناسب برگزاري اين جام بود. در فاصله زماني كوتاه از زمان برگزاري اين جام دو مسابقه مهم در كشور برگزار مي‌شد. يكي جام فجر كه در حال حاضر در مشهد در حال برگزاري است و يكي هم فينال قهرماني كشور كه شطرنج‌بازان منتخب در آن به رقابت مي‌پردازند. دليل دوم مصادف بودن روز برگزاري جام خزر با رحلت حضرت محمد(ص) و شهادت امام رضا(ع) بود. ورزشكاران ايران به دليل اعتقاداتي كه دارند در ايام سوگواري به فعاليت‌هاي ورزشي نمي‌پردازند.
براساس آيين‌نامه هيات وزيران از غروب شب قبل از تعطيلي تا غروب فردا بايد باشگاه‌هاي ورزشي تعطيل باشند، اين در حالي است كه آقايان در اين مدت، مسابقه هم برگزار كردند. كيومرث بيات، دبير هيات شطرنج گيلان كه مسوول اصلي برگزاري اين مسابقات بود از مدت‌ها قبل روي سايت شخصي‌اش وعده‌هايي در مورد برگزاري اين مسابقات داده بود. وعده‌هايي كه مسوولان فدراسيون شطرنج و در راس آنها جعفر كامبوزيا، سرپرست جديد فدراسيون با تكرار آنها باعث تعجب اهالي شطرنج شدند. قرار بود آلكسي دليف، استاد بزرگ شطرنج روسيه با درجه بين‌المللي 2672 و خانم تانيا ساچدف از هندوستان در اين مسابقات شركت كنند كه چنين قولي محقق نشد. براي افتتاحيه اين مسابقات هم برنامه‌هاي مختلفي در نظر گرفته شده بود كه هيچ كدام از آنها به منصه ظهور نرسيد.
برگزاري مسابقه نمادين چس بوكسينگ (بوكس شطرنج) كه گويا فقط براي تبليغات مطرح شده بود و دعوت از چهره‌هاي سرشناس فوتبالي مثل فيروز كريمي و محمد احمدزاده كه هيچ كدام به مرحله اجرا درنيامد. اجراي تئاتر طنز با موضوع شطرنج هم يكي ديگر از شوخي‌هاي فدراسيون شطرنج و هيات گيلان پيش از آغاز اين مسابقات بود.
اما مهمترين موضوعي كه نگراني‌هاي اساسي در مورد اين مسابقات ايجاد كرده است، عدم سلامت جدول مسابقات بود. به گفته شاهدان جام خزر امسال، آلوده‌ترين جدول را در بين مسابقات شطرنج چند سال اخير داشت. در حالي تباني در اين مسابقات غوغا مي‌كرد كه بنا به ادعاي شطرنج‌بازان حاضر در رشت خود مسوولان فدراسيون كه اجراي اين مسابقات را برعهده داشتند هم از اين تباني‌ها باخبر بودند وحتي نقش واسطه را ايفا مي‌كردند.
گويا نقش اين افراد اين بوده كه با حريفان خارجي شطرنج‌بازان ايران صحبت كنند تا آنها در قبال دريافت مبلغي پول حاضر به شكست برابر حريف ايراني خود شوند. شطرنج‌بازان گرجستاني و تركمنستاني در ازاي دريافت يك دستگاه لپ‌تاپ، 2000 دلار پول نقد و... حاضر مي‌شدند بازي را ببازند تا حريف ايراني‌شان يك قدم به دريافت نرم استاد بزرگي يا استاد بين‌المللي نزديك‌تر شوند. يكي ديگر از تخلفاتي كه در اين مسابقات صورت گرفت شركت نمايندگان تركمنستان در حالي بود كه فدراسيون شطرنج تركمنستان به دليل عدم پرداخت حق عضويت فدراسيون جهاني در تعليق است. طبق ماده 108 قانون بين‌المللي فدراسيون جهاني شطرنج، شطرنج‌بازان كشوري كه فدراسيونش در تعليق است اگر هم در مسابقه‌اي شركت داده شوند نبايد ريتينگ آنها محاسبه شود اما به دليل سهل‌انگاري سرداور اين مسابقات امتيازهاي شطرنج‌بازان تركمن در مسابقات جام خزر محاسبه شده است.
حق عضويت فدراسيون كشورها در فدراسيون جهاني سالي 2500 دلار است. شنيده مي‌شود فدراسيون ايران پس از رو شدن اين افتضاح در صدد است حق عضويت تركمنستان در فدراسيون جهاني را پرداخت كند تا مانع از واكنش فدراسيون جهاني شود. كامبوزيا و همكارانش حتما جواب قانع‌كننده‌اي براي هدر دادن پول بيت‌المال دارند! در حالي كه انتخابات رياست فدراسيون جهاني شطرنج در پيش است گويا تعليق فدراسيون سه، چهار كشور بي‌ارتباط با رايزني نامزدها براي جلب راي اين فدراسيون‌ها نيست.
در جريان مسابقات جام خزر تقلب‌ها به حدي بود كه سه داور بين‌المللي (فيده) كشورمان از دور چهارم به بعد مسابقات را ترك كردند و به شهرهايشان برگشتند. هر چند در سايت مسوولان برگزاري مسابقات زياد خوردن چلوماهي و پررو شدن(!) دليل اين اقدام داوران معترض اعلام شد اما گويا آنها به شدت از جانب مسوولان برگزاري مسابقات تحت فشار بودند و به دلايلي چون محل نامناسب اسكان و برخورد ناشايست از سوي ميزبان فرار را بر قرار ترجيح داده‌اند. اما جالب‌ترين اتفاق كه باعث تاثر و تاسف هم هست در جدول C اين مسابقات افتاد. در حالي كه در جدول A كه جدال براي كسب نرم‌هاي استاد بزرگي و استاد بين‌المللي داغ بود تقلب و تباني بيداد مي‌كرد،
داور يكي از ميزها كه روي آن رقابتي از جدول C برگزار مي‌شد مدعي شد كه شطرنج‌باز بزرگسال قصد امتياز دادن به حريفش كه بچه‌اي هفت، هشت ساله بود را داشته. فرهاد صمصام شطرنج‌باز گيلاني به مسوولان برگزاري مسابقه اعلام مي‌كند كه تباني و نرم فروشي در ميزهاي بالاتر (جدول A و B) بيشتر است و چرا با آن مقابله نمي‌كنيد. اما داور هم براي او و هم براي حريف كودكش باخت محاسبه مي‌كند و با واكنش تندي او را از محل دور مي‌كند. چند دقيقه بعد صمصام كه بسيار عصبي و نااميد بوده با يك گالن بنزين برمي‌گردد و در سالن برگزاري مسابقات بنزين را به روي خود مي‌ريزد و دست آخر با وساطت اطرافيان و دريافت 100 هزار تومان پول نقد از بيات راضي مي‌شود تا از خودسوزي منصرف شود.
گفته مي‌شود بيات، رييس هيات شطرنج گيلان در اين صحنه از صمصام مي‌خواست با آتش زدن خود آبروي او را نريزد و به همين دليل حاضر به پرداخت پول به او شده است. پس از اين اتفاق مسوولان برگزاري مسابقات دوباره صمصام را به جدول بازگرداندند و در واقع تناقض آشكاري در اعمال آنها مشاهده شد. اين اتفاق اوج بي‌برنامگي در فدراسيون شطرنج را نشان مي‌دهد. فدراسيوني كه از سونامي تغييرات روساي فدراسيون‌ها جان سالم به در نبرد و رييس پركارش محمد ابراهيم مداحي را از دست داد تا شاهد چنين فجايعي در بدنه خود باشد.
