فن های کامپیوترمان را چگونه و کی تمیز کنیم؟

همیشه سئوالاتی از من پرسیده می شد که فن کامپیوترم زیاد سر و صدا می کند یا اینکه چگونه می توانم صدای فن را کمتر کنم؟ قبل از هر چیز اولین نکته اینکه وقتی فن شروع کند به ایجاد صدای اضافی معنیش این نیست که دچار اشکال شده است و بایستی تعویض شود. پائین آمدن دور فن و عدم توانائیش در خنک کردن بخش مربوط به آن یک مبحث است و کثیف بودن فن و گرد و خاک گرفتنش بحث دیگری.

پائین آمدن دور فن زمانی خطرناک است که شما بتوانید پره های فن را در حین چرخش با دست متوقف کنید ولی اگر در شرایطی غیر از این فن شما صدای اضافی در حین چرخش تولید می کند ممکن است علتش گرد و خاک گرفتن فن یا عواملی شبیه به آن باشد. کلا تمیز کردن داخل کیس کامپیوتر و فن های آن به صورت سالیانه امر ضروری است و حتی در برخی موارد مثلا اگر شما در محلی نسبتا آلوده و پر گرد و غبار ساکن هستید، سیگار میکشید و یا حیوان خانگی پشمالویی دارید توصیه می شود اینکار را 3 یا 6 ماه یکبار انجام دهید.

در کامپیوتر شما به صورت نرمال حداقل دو فن وجود دارد، یکی در داخل پاور یا منبع تغذیه آن و یکی هم روی پردازنده یا CPU نصب شده است. تمیز کردن فن منبع تغذیه اگر فرد حرفه ایی یا در اصطلاح خودمانی دست به آچاری نیستید خیلی توصیه نمی شود. چون نیاز است منبع تغذیه را از داخل کیس پیاده کنید بعد خود منبع را باز کنید تا به فن برسید، پیاده کردن منبع تغذیه پیچیده نیست و قبلا در پستی با عنوان مونتاژ یک کامپیوتر / قسمت پنجم / منبع تغذیه یا پاور در موردش مفصل صحبت کرده ایم اما اینکه منبع تغذیه را کالبد شکافی کنید و بخواهید فنش را بیرون بکشید و غیره در صورت نداشتن تسلط کافی ممکن است دردسر ساز شود، لذا با توجه به نوع پارو و ساختارش سعی کنید فن آن را تا جایی که می توانید از بیرون و با استفاده از ابزارهایی مثل اسپری های فشرده هوا و غیره گرد گیری کنید.

اما فن CPU تمیز کردنش جز واجبات است خصوصا اگر CPU گران قیمتی دارید چون پایین آمدن دور فن CPU و ایجاد سر و صدا توسط آن در اثر گرد و غبار گرفتن، موی حیوانات و... می تواند سبب بالا رفتن دمای CPU کاهش کارایی سیستم و حتی آسیب دیدن پردازنده ی شما شود.

لذا مواد لازم برای تمیز کردن فن:

1- پیچ گوشتی ترجیحا چهار سو و در اندازه ی مناسب

2- روغن چرخ، یا به قول اهالی فرنگستان Mechanical oil

3- چند عدد دستمال ترجیحا نرم و با قابلیت جذب گرد و غبار

و دیگر هیچ... (^_^)

باز کردن کیس که چندان پیچیدگی ندارد و بر حسب نوع کیس و کمی فسفر سوزندان راحت می توانید آن را باز کنید، پیدا کردن فن داخل کیس هم پیچیده تر از مورد قبلی نیست، اگر فن پیچ شده است پیچ ها را باز کنید و بعد آن را از جایگاهش خارج کنید، اگر حواستان جمع باشد نیازی نیست سیم برق فن را از مادربرد جدا کنید ولی اگر فکر می کنید این اتفاق ممکن است برایتان بیفتد یا لازم می دانید جدایش کنید و حدس می زنید بعدا ممکن است در پیدا کردن محل اتصالش دچار مشکل شوید توصیه میکنم با یک دوربین (موبایل) از محل اتصال این سیم به مادربرد عکس بگیرید تا بعدا دیگر مشکلی نباشد.

فن را که بیرون کشیدید با یک دستمال (اگر به مقدار بسیار بسیار اندک رطوبت داشته باشد بهتر است) محیط بیرونی و لابه لای پره های آن را خوب تمیز نمائید. (تصویر زیر)

بعد بر چسب روی قسمت میانی فن را به آرامی بلند کنید تا محور فن مشخص شود، برخی از فن ها ممکن است بر روی محورشان یک لایه لاستیکی مانند یا شبیه به آن قرار داشته باشد که می توان آن را نیز با نوک ناخن یا پیچ گوشتی بلند نمود و سپس یک یا دو قطره روغن با قطره چکان درون محور چرخش فن بچکانید. (تصویر زیر)

برچسب و سایر موارد دیگری را سرجایش برگردانید و فن را مجددا درون کیس سوار کنید، اطمینان حاصل کنید فن به درستی روی CPU سوار شده و سیم آن به صورت کامل و در جای صحیح به مادربرد متصل است و بعد کیس را ببندید و سیستم را مجددا به برق بزنید و روشن کنید.

به احتمال زیاد اینبار بعد از روشن شدن کامپیوترتان از عدم وجود صدای فن متعجب خواهید شد!