مي‌خواهيد موهاي‌تان را کراتينه کنيد؟
هزينه کراتينه کردن موي شما در آرايشگاه به طور متوسط 700هزار تومان مي‌شود؛ يعني بايد اين مبلغ را بپردازيد تا موهاي‌تان از حالت فر و وز درآيد و صاف شود. اما شايد موقعي که داريد از آرايشگاه بيرون مي‌آييد، با خودتان بگوييد که چرا بايد اين همه پول را بر باد مي‌دادم؟ مگر کراتينه کردن مو چه کار عجيب و غريبي است که اين همه خرج برمي‌دارد؟ با دکتر بهروز باريک‌بين، متخصص پوست و مو، عضو هيات علمي دانشگاه علوم‌پزشکي شهيد بهشتي درباره اين مد و ضررهاي آن به گفتگو نشسته‌ايم....
سلامت: آقاي دکتر! بيماران شما هم از کراتينه کردن مو سوال مي‌کنند؟
بله؛ اخيرا يکي از سوالاتي که متخصصان پوست و مو زياد از بيماران مي‌شنوند، همين مساله کراتينه کردن موهاست. يکي از اعمالي که در آرايشگاه‌هاي زنانه مُد شده همين است که گويا قيمت قابل توجهي هم دارد. بيماران سوال مي‌کنند که آيا خوب است براي نرم شدن و لخت شدن موهاي آسيب‌ديده‌شان در اثر رنگ مو، از کراتينه کردن مو استفاده کنند يا خير؟
سلامت: و جواب شما چيست؟
خب، هر نوع خاصي از کراتينه کردن موها با خطراتي همراه است و مشتري‌هاي کراتينه کردن مو بايد با اين خطرات بالقوه آشنايي داشته باشند و سپس آگاهانه اين کار را براي صاف و براق کردن موها انتخاب کنند. کراتين يک پروتئين اساسي است که در بدن پستانداران يافت مي‌شود و معمولا در مو، پشم، شاخ‌ها و ناخن‌ها وجود دارد و از آنجا که درمان‌هاي سالني و آرايشگاهي، آن را عموما با صاف کردن موها مي‌شناسند، لذا اين تصور پيش مي‌آيد که کراتين به موهاي صاف مربوط مي‌شود، در صورتي که اينطور نيست. هنگام کراتينه کردن موها، محلولي روي موها استعمال مي‌شود که کراتين با موها ممزوج شده و آسيب‌هاي کوتيکول مو ترميم مي‌شود. کراتين موجب براق شدن و کاهش وز مو مي‌شود اما به طور مستقيم موجب صاف شدن موها نمي‌شود. پس از آنکه محلول کراتين استعمال شد، محلولي از مواد شيميايي روي موها استعمال مي‌شود که با تغيير دادن نيمه‌دايمي ساختار مو موجب صاف شدن مي‌شود. اغلب جزء اصلي اين محلول، فرمالدييد است که يک ماده شيميايي خطرناک و سرطان‌زاست و موجب مي‌شود درمان‌هاي کراتينه از نظر بسياري از متخصصان جايز دانسته نشود و خطرناک محسوب شود. در بعضي سالن‌هاي آرايشي نيز هنگام کراتينه کردن مو از ماسک‌هاي دهاني نيز براي کاهش استنشاق اين ماده استفاده مي‌شود و به طور معمول، پس از اين مرحله، موها اتو مي‌شوند تا ظاهر جديد مو ثابت شود.
سلامت: نتيجه‌اي هم دارد؟
نتايج درمان‌هاي کراتينه کردن مو بين استفاده‌کننده‌ها متفاوت است. در بعضي‌ها همان انتظاري که از قبل دارند، برآورده مي‌شود و ماه‌ها موهاي‌شان صاف و لخت باقي مي‌ماند ولي در بعضي ديگر رضايت‌مندي کمتر است و فقط تا چند هفته موها به حالت اوليه باقي مي‌ماند. بسياري از افراد نگران کاربرد فرمالدييد در فرآورده‌هاي کراتينه کردن موها هستند و تصميم مي‌‌گيرند در مراتب بعد از فرآورده‌هاي فاقد فرمالدييد استفاده کنند. حقيقت اين است که هر چند تب کراتينه کردن موها در سالن زيبايي و آرايشگاه‌ها بالا گرفته اما افراد بايد از خطرات آن آگاه باشند.
سلامت: درباره ساختار شيميايي خود کراتين بيشتر توضيح مي‌دهيد؟
بله؛ کراتين توسط کراتينوسيت‌ها (که سلول‌هاي زنده‌اي هستند) ساخته شده و قسمت بزرگي از بدن شامل پوست، مو و ناخن‌ها را تشکيل مي‌دهد. اين سلول‌ها به آهستگي از بالاي غشاي پايه به سمت بيرون حرکت مي‌کنند و نهايتا دچار مرگ شده و لايه محافظ را تشکيل مي‌دهند. هزاران هزار سلول کراتينوسيت همه‌روزه دچار ريزش مي‌شوند و اين فرآيند در برخي بيماري‌ها مانند پسوريازيس تسريع مي‌گردد. آسيب لايه خارجي کراتين مي‌تواند پوست، مو يا ناخن را بيمار و پوسته‌دار کند.
سلامت: مي‌توان با خوراکي ها اين لايه کراتين را روي سطح مو تقويت کرد؟
بله؛ با مصرف غذاهايي مثل ژلاتين و مرطوب نگاه داشتن مو و ناخن، کراتين مي‌تواند تا اندازه‌اي به رشد خود ادامه دهد. به طور کلي، هر چه لايه کراتين مو يا ناخن ضخيم‌تر باشد، آنها سالم‌تر خواهند بود؛ زيرا سلول‌هاي مرده خارجي، سلول‌هاي زنده داخلي را محافظت خواهند کرد. مرطوب نگه داشتن لايه خارجي کراتين نيز موجب سلامت آن و جلوگيري از ترک برداشتن و قطعه‌قطعه شدن آن مي‌شود.
سلامت: براي کراتينه کردن مو در آرايشگاه‌ها چه کار مي‌کنند؟
واقعيت اين است که کراتينه کردن مو که امروزه خيلي رايج شده، مي‌تواند موهاي فرد را صاف و نرم کرده و آن را به مدت چند ماه براق و بدون پيچش نگه دارد. اين روش که امروزه در بسياري از آرايشگاه‌ها و سالن‌هاي مو وجود دارد و ممکن است انجام آن تا يک سال طول بکشد همان‌طور که گفته شد پرهزينه است. بر اساس شيوه برزيلي اين فرآيند يک درمان دوگانه نياز دارد. ابتدا موها با استفاده از کراتين که يک پروتئين طبيعي است تقويت مي‌شوند و سپس ساختار مو با استفاده از مواد شيميايي دگرگون مي‌شود تا صاف شود.
سلامت: حرف آخر؟
حرف من اين است که آن کيفيت مويي که خداوند به ما داده، بهترين است. اما گاهي ما خودمان موهاي‌مان را نابود مي‌کنيم؛ با رنگ کردن‌هاي متعدد، استفاده از مواد شيميايي مختلف روي مو، اتو کردن‌ها، سشوار کشيدن‌هاي پياپي و ... و بعدش دنبال راهکاري براي ترميم تمام اين آسيب‌هاي مو مي‌گرديم. کراتينه کردن مو هم شايد براي عده‌اي که موهاي بسيار وز دارند که اصلا قابل شانه شدن نيست، آن هم هر از چند گاهي مناسب باشد و البته با علم و آگاهي به خطرات ناشي از فرمالدييد يا مشتقات آن. نهايتا تصميم با خود افراد است که مي‌خواهند سلامت‌شان را به صاف شدن موهاي‌شان بفروشند يا نه؟
