تحمل کن اگه حتي تحمل کردنش سخته!
چگونه انعطاف‌پذير شويم؟
تحمل کن اگه حتي تحمل کردنش سخته!
هيچ‌کس نيست که در زندگي‌اش با هيچ مانع و مشکلي روبه‌رو نشده باشد. بيشتر آدم‌ها در اين شرايط حس مي‌کنند که انگار زندگي‌شان به بن‌بست رسيده. اما اين موضوع در زندگي همه ما يک موضوع قابل پيش‌بيني و انتظار است و درست در همين لحظه‌هاست که تفاوت بين آدم‌ها مشخص مي‌شود. بعضي‌ها مثل يک کش که حسابي کشيده شده باشد سريعا به زندگي عادي برمي‌گردند و بعضي ديگر کاملا خود را مي‌بازند و درگير مشکلات حاشيه‌اي مي‌شوند. فکر مي‌کنيد قابليت بازگشت به حالت عادي در چه افرادي وجود دارد؟
آنهايي که قادرند بعد از رويارويي با مشکل و مانع دوباره با سرعت زياد به حالت عادي برگشته و به راه‌حل‌هايي ديگر دست پيدا کنند به نوعي از نظر فکري و روحي انعطاف‌پذيري خوبي دارند و در شرايطي مثل از دست دادن شغل، بيماري و يا مرگ عزيزان با سرعتي زياد کنترل زندگي خود را به دست مي‌آورند.
در مقابل، افرادي که انعطاف‌پذيري کمي دارند ممکن است خودشان در مشکل گم شوند، احساس کنند قرباني هستند، براي هميشه درگير آن شوند و حتي به مکانيسم‌هاي تطابقي نادرست مثل سوءمصرف موادمخدر رو بياورند. اين گروه آدم‌ها استعداد زيادي براي ابتلا به مشکلات رواني دارند. انعطاف‌پذيري ضرورتا خود مشکل را برطرف نمي‌کند اما به فرد اين توانايي را مي‌دهد تا مشکلات را پشت‌سر بگذارد، لذتي را در زندگي (حتي در شرايط سخت) پيدا کند و عوامل تنش‌زاي بعدي را بهتر تحت کنترل درآورد. اگر شما فکر مي‌کنيد انعطاف‌پذيري کافي نداريد مي‌توانيد با تلاش و کسب مهارت‌هايي اين قابليت را در خود افزايش دهيد.
انعطاف‌پذيري عاطفي و جسمي تا حدي يک موضوع ذاتي است. بعضي افراد در شرايط تغيير و هيجان کمتر ناراحت مي‌شوند. اين موضوع حتي در نوزادي هم قابل تشخيص است. انعطاف‌پذيري تا حدي هم به بعضي عوامل که تحت کنترل فرد نيستند مرتبط است مثل سن، جنس و ميزان مواجهه با آسيب. اما انعطاف‌پذيري در تمام آدم‌ها با تلاش و کوشش قابل دستيابي است.
آنها چه خصوصياتي دارند؟
افراد با انعطاف‌پذيري بالا خصوصياتي دارند که بايد به آن توجه بيشتري کنيد تا بتوانيد آنها را کسب کرده و در خود پرورش دهيد:
• هوشياري عاطفي و رواني: آنها احساسات خود را مي‌شناسند و دليل بروز هر نوع احساس مثبت يا منفي را مي‌دانند.• صبر و شکيبايي: چه روي اهدافي خارجي و چه در مورد راهکارهاي تطابقي در درون خود کار مي‌کنند، روي کار خود متمرکزند، آگاه‌اند، به مسير و فرآيند آن اعتماد داشته و از تلاش خود دست برنمي‌دارند.• کنترل دروني: آنها بر اين باروند که خودشان بيشتر از عوامل بيروني، کنترل زندگي خود را در دست دارند.• خوش‌بيني: در اکثر شرايط، جوانب مثبت را مي‌بينند و بر قدرت خود اعتقاد دارند.• حمايت: با وجود آنکه به قدرت فردي خود اعتماد دارند اما ارزش شبکه اجتماعي را مي‌شناسند و اطراف‌شان مملو از دوستان و بستگاني حمايت‌گر است.• شوخ‌طبعي: حتي در شرايط مشکل زندگي مي‌توانند بخندند و موضوعي خنده‌دار پيدا کنند.
• ديدگاه: قادرند از اشتباهات‌شان درس بگيرند (نه فقط آنها را انکار کنند)، موانع را به صورت چالش مي‌بينند و اجازه مي‌دهند مصيبت و مشکل موردنظر آنها را قوي‌تر کند. زندگي آنها معني‌دار است و خودشان را قرباني محسوب نمي‌کنند.• تمايلات معنوي: ارتباط با جوانب معنوي باعث افزايش انعطاف‌پذيري رواني مي‌شود؛ به‌خصوص اگر اين باور و ارتباط، دروني و قوي باشد.
زود دست به کار شويد
هرچه زودتر اين قابليت را در خود تقويت کنيد، بيشتر از زندگي لذت مي‌بريد، پس معطل نکنيد. به اين راهکارها توجه کنيد:
• باورهايتان را مثبت‌تر کنيد: تحقيقات نشان مي‌دهد اعتماد به نفس در تطابق با استرس و بازتواني از وقايع سخت نقش مهمي ايفا مي‌کند. قدرت، توانايي و موفقيت‌هاي خود را به ياد آوريد. اگر روي توانايي خود اعتماد بيشتري پيدا کنيد، در پاسخ و غلبه بر بحران قدرتمندتر وارد عمل شده و انعطاف‌پذيري را در آينده هم افزايش مي‌دهيد.• بامعناتر زندگي کنيد: خانم کانداس لايت‌نر بعد از اينکه دختر 13 ساله‌اش توسط يک راننده مست در تصادف کشته شد موسسه مادران عليه رانندگان مست را تاسيس کرد. او تمام انرژي‌اش را روي اطلاع‌رساني مدام در مورد اين نوع رانندگان گذاشت. او مي‌گويد: «در روز مرگ دخترم به خودم قول دادم عليه اين قاتل خاموش مي‌جنگم و سال‌هاي بعد را براي مردم کم‌خطرتر مي‌کنم.» در اصل با مواجهه با بحران و يا حادثه بد، يافتن هدف و منظور، نقش مهمي در بازتواني ايفا مي‌کند. هر کس به نوعي اين کار را انجام مي‌دهد. شرکت در اجتماعات و فعاليت‌هاي مثبت، تقويت ابعاد معنوي و مشارکت در فعاليت‌هايي که برايتان با معني است.• اجتماعي‌تر باشيد: داشتن افرادي حمايت‌گر در اطراف خود فاکتوري حفاظت‌کننده است که طي بحران به کمک افراد مي‌آيد. داشتن افرادي که بتوان به آنها اعتماد کرد بسيار مهم است. وقتي در مورد مشکل خود با دوست يا عزيزي صحبت مي‌کنيد اگر چه مشکل را برطرف نمي‌کند اما باعث تقسيم احساسات شده، حمايت به دست مي‌آوريد، بازخوردهايي مثبت از آنها به شما مي‌رسد و راه‌حل‌هاي ممکن را براي حل مشکل مي‌شنويد.
• با آغوش باز به استقبال تغيير برويد: استقبال از تغييرات بخش ضروري انعطاف‌پذيري است. با يادگيري نحوه تطابق‌پذيري بيشتر، وقتي با بحران روبه‌رو شويد در پاسخ به آن مجهز‌تر هستيد. مردمي که انعطاف‌پذيري دارند از وقايع زندگي به عنوان فرصتي استفاده مي‌کنند تا جهت‌دهي تازه‌اي پيدا کنند. در حالي که بعضي‌ها ممکن است با بروز تغييرات ناگهاني، خرد شوند، اين افراد خود را تطابق داده و بر آن غلبه مي‌کنند.
• خوش‌بين‌تر باشيد: خوش‌بيني در دوران تاريکي بسيار سخت است اما اگر در همين شرايط هم ديدگاهي اميدوار داشته باشيد به بخش مهمي از خاصيت ارتجاعي دست پيدا کرده‌ايد.
خوش‌بيني به معني ناديده گرفتن مشکل به منظور تمرکز روي نتايج مثبت نيست. خوش‌بيني يعني درک اين موضوع که موانع موقت است و اينکه شما مهارت‌ها و توانايي کافي براي مبارزه با چالش‌هاي پيش رو را داريد. درست است که دست و پنجه نرم کردن با مشکلات بسيار سخت است اما اميدواري و فقط اميد بسيار مهم است تا بتوانيد آينده را روشن‌تر ببينيد.
• به خودتان برسيد: در مواقع تنش و بروز مشکل، آدم‌ها به راحتي نيازهايشان را فراموش مي‌کنند. کاهش اشتها، عدم تحرک و ورزش و عدم خواب کافي همگي واکنش‌هايي است که در شرايط بحران همه با آن روبه‌رو مي‌شوند.
ياد بگيريد حتي در شرايط سخت و مشکل هم به خودتان برسيد و روي نيازهايتان تمرکز کنيد. زماني براي انجام کارهاي مورد علاقه اختصاص دهيد. وقتي به نيازهايتان توجه کنيد، سلامت کلي خود را تقويت کرده و آن وقت قادريد از مهارت‌هايتان براي حل مشکل استفاده کنيد.
• مهارت حل مشکلات را ياد بگيريد: تحقيقات نشان مي‌دهد افرادي که مي‌توانند براي مشکلات راه‌حلي پيدا کنند بهتر مي‌توانند با مشکل کنار بيايند. وقتي با چالشي جديد روبه‌رو مي‌شويد فهرستي از راهکارهاي بالقوه‌اي که مي‌توانيد به وسيله آنها مشکل را حل کنيد، تهيه کنيد. استراتژي‌هاي مختلف را سنجيده و روي روشي منطقي براي حل مشکل تمرکز کنيد. وقتي به طور منظم روي مهارت‌هاي حل مشکل تمرين کنيد در زمان بروز ناگهاني بحران و چالش، آمادگي بهتري داريد.
• اهداف‌تان را مشخص کنيد: شرايط بحران، ترسناک و ناراحت‌کننده است. حتي ممکن است به نظر برسد اين شرايط برطرف شدني نيست. افرادي که انعطاف‌پذيري دارند اين شرايط را با روشي واقع‌گرايانه مي‌بينند و بعد اهدافي منطقي براي حل مشکل پيدا مي‌کنند. وقتي شديدا درگير مشکلات مي‌شويد، يک گام به عقب برداشته و ببينيد قبل از آن چه شرايطي بوده است. بعد همه راه‌حل‌هاي ممکن را در ذهن بياوريد و بعد آنها را به مراحل قابل اجرا تقسيم کنيد.
• براي حل مشکلات، گام تازه‌اي برداريد: اگر مشکل را به حال خود بگذاريد فقط بحران را طولاني‌تر کرده‌ايد. در عوض، فورا براي حل مشکل اقدام کنيد. ممکن است راه‌حل ساده نبوده و يا سريعا به دست نيايد اما شما بايد براي بهتر کردن شرايط و کاهش تنش، اقدام کنيد.
• مهارت‌هايتان را بيشتر کنيد: ساخت انعطاف‌پذيري ممکن است زمان‌بر باشد اما اصلا نااميد و خسته نشويد. طبق نظر دکتر راس نيومن تحقيقات نشان داده است انعطاف‌پذيري يک موضوع فوق‌العاده و غيرقابل تصور نيست بلکه کاملا معمولي است و همه مي‌توانند آن را ياد بگيرند. اين قابليت، با رفتار و عملکرد خاصي تعريف نمي‌شود و از هر فرد به فرد ديگر متفاوت است بنابراين اگر روي خصوصيات متداول افراد با انعطاف‌پذيري بالا تمرکز مي‌کنيد کار خوبي است اما يادتان باشد با تکيه بر قدرت و توان خودتان آن را اجرا کنيد.
تحمل کن اگه حتي تحمل کردنش سخته!
هيچ‌کس نيست که در زندگي‌اش با هيچ مانع و مشکلي روبه‌رو نشده باشد. بيشتر آدم‌ها در اين شرايط حس مي‌کنند که انگار زندگي‌شان به بن‌بست رسيده. اما اين موضوع در زندگي همه ما يک موضوع قابل پيش‌بيني و انتظار است و درست در همين لحظه‌هاست که تفاوت بين آدم‌ها مشخص مي‌شود. بعضي‌ها مثل يک کش که حسابي کشيده شده باشد سريعا به زندگي عادي برمي‌گردند و بعضي ديگر کاملا خود را مي‌بازند و درگير مشکلات حاشيه‌اي مي‌شوند. فکر مي‌کنيد قابليت بازگشت به حالت عادي در چه افرادي وجود دارد؟
آنهايي که قادرند بعد از رويارويي با مشکل و مانع دوباره با سرعت زياد به حالت عادي برگشته و به راه‌حل‌هايي ديگر دست پيدا کنند به نوعي از نظر فکري و روحي انعطاف‌پذيري خوبي دارند و در شرايطي مثل از دست دادن شغل، بيماري و يا مرگ عزيزان با سرعتي زياد کنترل زندگي خود را به دست مي‌آورند.
در مقابل، افرادي که انعطاف‌پذيري کمي دارند ممکن است خودشان در مشکل گم شوند، احساس کنند قرباني هستند، براي هميشه درگير آن شوند و حتي به مکانيسم‌هاي تطابقي نادرست مثل سوءمصرف موادمخدر رو بياورند. اين گروه آدم‌ها استعداد زيادي براي ابتلا به مشکلات رواني دارند. انعطاف‌پذيري ضرورتا خود مشکل را برطرف نمي‌کند اما به فرد اين توانايي را مي‌دهد تا مشکلات را پشت‌سر بگذارد، لذتي را در زندگي (حتي در شرايط سخت) پيدا کند و عوامل تنش‌زاي بعدي را بهتر تحت کنترل درآورد. اگر شما فکر مي‌کنيد انعطاف‌پذيري کافي نداريد مي‌توانيد با تلاش و کسب مهارت‌هايي اين قابليت را در خود افزايش دهيد.
انعطاف‌پذيري عاطفي و جسمي تا حدي يک موضوع ذاتي است. بعضي افراد در شرايط تغيير و هيجان کمتر ناراحت مي‌شوند. اين موضوع حتي در نوزادي هم قابل تشخيص است. انعطاف‌پذيري تا حدي هم به بعضي عوامل که تحت کنترل فرد نيستند مرتبط است مثل سن، جنس و ميزان مواجهه با آسيب. اما انعطاف‌پذيري در تمام آدم‌ها با تلاش و کوشش قابل دستيابي است.
آنها چه خصوصياتي دارند؟
افراد با انعطاف‌پذيري بالا خصوصياتي دارند که بايد به آن توجه بيشتري کنيد تا بتوانيد آنها را کسب کرده و در خود پرورش دهيد:
• هوشياري عاطفي و رواني: آنها احساسات خود را مي‌شناسند و دليل بروز هر نوع احساس مثبت يا منفي را مي‌دانند.• صبر و شکيبايي: چه روي اهدافي خارجي و چه در مورد راهکارهاي تطابقي در درون خود کار مي‌کنند، روي کار خود متمرکزند، آگاه‌اند، به مسير و فرآيند آن اعتماد داشته و از تلاش خود دست برنمي‌دارند.• کنترل دروني: آنها بر اين باروند که خودشان بيشتر از عوامل بيروني، کنترل زندگي خود را در دست دارند.• خوش‌بيني: در اکثر شرايط، جوانب مثبت را مي‌بينند و بر قدرت خود اعتقاد دارند.• حمايت: با وجود آنکه به قدرت فردي خود اعتماد دارند اما ارزش شبکه اجتماعي را مي‌شناسند و اطراف‌شان مملو از دوستان و بستگاني حمايت‌گر است.• شوخ‌طبعي: حتي در شرايط مشکل زندگي مي‌توانند بخندند و موضوعي خنده‌دار پيدا کنند.
• ديدگاه: قادرند از اشتباهات‌شان درس بگيرند (نه فقط آنها را انکار کنند)، موانع را به صورت چالش مي‌بينند و اجازه مي‌دهند مصيبت و مشکل موردنظر آنها را قوي‌تر کند. زندگي آنها معني‌دار است و خودشان را قرباني محسوب نمي‌کنند.• تمايلات معنوي: ارتباط با جوانب معنوي باعث افزايش انعطاف‌پذيري رواني مي‌شود؛ به‌خصوص اگر اين باور و ارتباط، دروني و قوي باشد.
زود دست به کار شويد
هرچه زودتر اين قابليت را در خود تقويت کنيد، بيشتر از زندگي لذت مي‌بريد، پس معطل نکنيد. به اين راهکارها توجه کنيد:
• باورهايتان را مثبت‌تر کنيد: تحقيقات نشان مي‌دهد اعتماد به نفس در تطابق با استرس و بازتواني از وقايع سخت نقش مهمي ايفا مي‌کند. قدرت، توانايي و موفقيت‌هاي خود را به ياد آوريد. اگر روي توانايي خود اعتماد بيشتري پيدا کنيد، در پاسخ و غلبه بر بحران قدرتمندتر وارد عمل شده و انعطاف‌پذيري را در آينده هم افزايش مي‌دهيد.• بامعناتر زندگي کنيد: خانم کانداس لايت‌نر بعد از اينکه دختر 13 ساله‌اش توسط يک راننده مست در تصادف کشته شد موسسه مادران عليه رانندگان مست را تاسيس کرد. او تمام انرژي‌اش را روي اطلاع‌رساني مدام در مورد اين نوع رانندگان گذاشت. او مي‌گويد: «در روز مرگ دخترم به خودم قول دادم عليه اين قاتل خاموش مي‌جنگم و سال‌هاي بعد را براي مردم کم‌خطرتر مي‌کنم.» در اصل با مواجهه با بحران و يا حادثه بد، يافتن هدف و منظور، نقش مهمي در بازتواني ايفا مي‌کند. هر کس به نوعي اين کار را انجام مي‌دهد. شرکت در اجتماعات و فعاليت‌هاي مثبت، تقويت ابعاد معنوي و مشارکت در فعاليت‌هايي که برايتان با معني است.• اجتماعي‌تر باشيد: داشتن افرادي حمايت‌گر در اطراف خود فاکتوري حفاظت‌کننده است که طي بحران به کمک افراد مي‌آيد. داشتن افرادي که بتوان به آنها اعتماد کرد بسيار مهم است. وقتي در مورد مشکل خود با دوست يا عزيزي صحبت مي‌کنيد اگر چه مشکل را برطرف نمي‌کند اما باعث تقسيم احساسات شده، حمايت به دست مي‌آوريد، بازخوردهايي مثبت از آنها به شما مي‌رسد و راه‌حل‌هاي ممکن را براي حل مشکل مي‌شنويد.
• با آغوش باز به استقبال تغيير برويد: استقبال از تغييرات بخش ضروري انعطاف‌پذيري است. با يادگيري نحوه تطابق‌پذيري بيشتر، وقتي با بحران روبه‌رو شويد در پاسخ به آن مجهز‌تر هستيد. مردمي که انعطاف‌پذيري دارند از وقايع زندگي به عنوان فرصتي استفاده مي‌کنند تا جهت‌دهي تازه‌اي پيدا کنند. در حالي که بعضي‌ها ممکن است با بروز تغييرات ناگهاني، خرد شوند، اين افراد خود را تطابق داده و بر آن غلبه مي‌کنند.
• خوش‌بين‌تر باشيد: خوش‌بيني در دوران تاريکي بسيار سخت است اما اگر در همين شرايط هم ديدگاهي اميدوار داشته باشيد به بخش مهمي از خاصيت ارتجاعي دست پيدا کرده‌ايد.
خوش‌بيني به معني ناديده گرفتن مشکل به منظور تمرکز روي نتايج مثبت نيست. خوش‌بيني يعني درک اين موضوع که موانع موقت است و اينکه شما مهارت‌ها و توانايي کافي براي مبارزه با چالش‌هاي پيش رو را داريد. درست است که دست و پنجه نرم کردن با مشکلات بسيار سخت است اما اميدواري و فقط اميد بسيار مهم است تا بتوانيد آينده را روشن‌تر ببينيد.
• به خودتان برسيد: در مواقع تنش و بروز مشکل، آدم‌ها به راحتي نيازهايشان را فراموش مي‌کنند. کاهش اشتها، عدم تحرک و ورزش و عدم خواب کافي همگي واکنش‌هايي است که در شرايط بحران همه با آن روبه‌رو مي‌شوند.
ياد بگيريد حتي در شرايط سخت و مشکل هم به خودتان برسيد و روي نيازهايتان تمرکز کنيد. زماني براي انجام کارهاي مورد علاقه اختصاص دهيد. وقتي به نيازهايتان توجه کنيد، سلامت کلي خود را تقويت کرده و آن وقت قادريد از مهارت‌هايتان براي حل مشکل استفاده کنيد.
• مهارت حل مشکلات را ياد بگيريد: تحقيقات نشان مي‌دهد افرادي که مي‌توانند براي مشکلات راه‌حلي پيدا کنند بهتر مي‌توانند با مشکل کنار بيايند. وقتي با چالشي جديد روبه‌رو مي‌شويد فهرستي از راهکارهاي بالقوه‌اي که مي‌توانيد به وسيله آنها مشکل را حل کنيد، تهيه کنيد. استراتژي‌هاي مختلف را سنجيده و روي روشي منطقي براي حل مشکل تمرکز کنيد. وقتي به طور منظم روي مهارت‌هاي حل مشکل تمرين کنيد در زمان بروز ناگهاني بحران و چالش، آمادگي بهتري داريد.
• اهداف‌تان را مشخص کنيد: شرايط بحران، ترسناک و ناراحت‌کننده است. حتي ممکن است به نظر برسد اين شرايط برطرف شدني نيست. افرادي که انعطاف‌پذيري دارند اين شرايط را با روشي واقع‌گرايانه مي‌بينند و بعد اهدافي منطقي براي حل مشکل پيدا مي‌کنند. وقتي شديدا درگير مشکلات مي‌شويد، يک گام به عقب برداشته و ببينيد قبل از آن چه شرايطي بوده است. بعد همه راه‌حل‌هاي ممکن را در ذهن بياوريد و بعد آنها را به مراحل قابل اجرا تقسيم کنيد.
• براي حل مشکلات، گام تازه‌اي برداريد: اگر مشکل را به حال خود بگذاريد فقط بحران را طولاني‌تر کرده‌ايد. در عوض، فورا براي حل مشکل اقدام کنيد. ممکن است راه‌حل ساده نبوده و يا سريعا به دست نيايد اما شما بايد براي بهتر کردن شرايط و کاهش تنش، اقدام کنيد.
• مهارت‌هايتان را بيشتر کنيد: ساخت انعطاف‌پذيري ممکن است زمان‌بر باشد اما اصلا نااميد و خسته نشويد. طبق نظر دکتر راس نيومن تحقيقات نشان داده است انعطاف‌پذيري يک موضوع فوق‌العاده و غيرقابل تصور نيست بلکه کاملا معمولي است و همه مي‌توانند آن را ياد بگيرند. اين قابليت، با رفتار و عملکرد خاصي تعريف نمي‌شود و از هر فرد به فرد ديگر متفاوت است بنابراين اگر روي خصوصيات متداول افراد با انعطاف‌پذيري بالا تمرکز مي‌کنيد کار خوبي است اما يادتان باشد با تکيه بر قدرت و توان خودتان آن را اجرا کنيد.
