فتاوای مراجع قدیم و جدید در دفاع از قمه زنی
بنام خدای بخشنده مهربان
بسوی اهالی بصره و اطراف آن پس از تقدیم سلام بر برادران صاحبان مجد و بزرگی اهل بصره و نواحی آن ، تلگرافات و اوراق سوالات شما و نامه هایی که متضمن سوالات شما بود راجع به دسته جات و هیئت های عزاداری در دهه عاشورا و آنچه مربوط به آن دسته ، چون بحمدلله سالم به نجف اشرف برگشتیم جواب سوالات شما را در مسائل ذیل بیان می کنم:
اول: بدیهی است که بیرون آوردن هیئت ها و دسته جات عزا در دهه عاشورا و مانند آن در کوچه ها و خیابانها بدون هیچگونه شبهه ای جایز است و رجحان دارد و از آشکارترین مصادیق عزای سالار شهیدان و مظلوم کربلاست و نیکوترین وسیله ای است برای تبلیغ هدف عالی حسین بن علی علیه السلام ( ترویج قرآن و دین مبین اسلام ) برای هر دور و نزدیک لکن باید این شعار بزرگ از هر گونه محرمات مانند آواز خوانی و استعمال الآت لهو و لعب و نزاع و کشمکش برای جلو رفتن و عقب رفتن یکدیگر و نزاع بین اهل دو محله و دو هیئت خالی باشد و چنانچه گاهی چنین محرماتی در بعضی از هیئات عزا واقع شود حرمت آنها به عزاداری امام حسین سرایت نمی کند مانند نگاه کردن نمازگزار در حال نماز به زن اجنبی که اگر کسی در حال نماز به زن اجنبی نظر عمدی کند حرام مرتکب شده ولی نمازش صحیح است.
دوم : هیچ اشکالی نیست در جایز بودن سینه زدن یا با دست به صورت زدن حتی اگر به حدی برسد که سینه و صورت سرخ و سیاه شود ، بلکه اقوی جواز زنجیر زدن است بر شانه و پشت به حدی که به بیرون آمدن کمی خون منجر گردد بنا بر اقوی و اما بیرون آمدن خون از پیشانی در اثر شمشیر و قمه زدن درصورتی که از ضرر آن محفوظ باشد جایز است ، بیرون آمدن خون بدون صدمه رسیدن به استخوان پیشانی که عادتا هم زیان نمیرساند و مانند اینها چنانکه اشخاص عارف به آن قمه میزنند و طوری هم میزنند که صدمه به استخوان سر نمیرساند اگر در حال قمه زدن مطمئن بود که قمه زدن بر حسب عادت برایش ضرر ندارد و لکن بعد از زدن به قدری خون بیرون آمد که مضر بود کشف از حرمت آن نمی کند مانند کسی که وضو بگیرد یا غسل می کند و گمان دارد استعمال آب برایش ضرر ندارد و سپس روشن می شود که برایش ضرر داشته ، لکن احوط و سزاوار است که کسانی که عارف به زدن شمشیر و قمه نیستند خودداری کنند خصوصا جوانانی که دلهایشان پر از عشق و محبت امام حسین علیه السلام است و از محبت آن حضرت بی اختیار می گردند و در موقع قمه و شمشیر زدن توجه ندارند که ممکن است پس از آن زیان ببیند ، خدا ثابت بدارد ایشان را به قول ثابت در دنیا و در آخرت.
سوم : ظاهرا جایز است شبیه شدن و ممثل گردیدن ( در تعزیه خوانها ) چنانچه بین شیعیان چندین قرن است معمول و متداول است برای بپا داشتن عزا و گریه و گریاندن و خود را به حالت حزن و گریه در آوردن اگر چه مردها لباس زنها و یا زنها لباس مردها را بپوشند و اگر ما سابقا ( چهار سال قبل ) اشکال در این مساله داشتیم و حکم به جواز را مقید گفتیم لکن پس از اینکه دوباره به ادله مراجعه کردیم برای ما آشکار شد که تحریم تشبیه و تمثیل مرد به زن زمانی است که مردان راسا خود را به زی و روش زنها در آورند نه اینکه در مدت کوتاهی لباس زن را بپوشند بدون اینکه زی خود را تبدیل کنند و از حدود مردان خارج شوند و اخیرا در حاشیه عروه الوثقی این استدراک را بیان کردیم بلی باید مواظب باشند در شبیه خوانی و عزاداری محرمات شرعی انجام نشود و اگر اتفاقا حرامی واقع گردد سرایت به اصل عزاداری نمی کند چنانچه قبلا گفته شد.
چهارم : دمام ( طبل و سنج و شیپور ) که در دسته جات حسینی استفاده می شود و در سوگواریها مرسوم است حقیقتش برای ما تا به حال کشف نشده پس اگر مورد استعمالش اقامه عزای امام حسین و اعلان به اجتماع عزاداری است و شبیه بر سوگواری است که محتاج الیه بعضی دسته جات و همچنین در برخی از هیجانها و هوسه های عربی معمول است و نظیر آن پس ظاهرا جواز استعمال آن است کما اینکه در نجف اشرف هم نزد ما معروفست والله العالم .
5 ربیع الاول 1345 ه ق
حرره الاحقر محمد حسین الغروی النیینی
|
|
فتوای آیه الله العظمی سید صادق روحانی
بسمه جلت اسمائه
آنچه مرحوم استاد الفقهاء و المجتهدین آیة الله العظمی نائینی قدس سره مرقوم داشته اند در نهایت متانت و وضوح میباشد و احتیاجی بامضاء ندارد ولی برای رفع شبهه مینویسم آنچه آن مرحوم نوشته اند همه اش صحیح و موافق شرع است .
فتوای آیه الله العظمی حکیم قدس سره
آنچه را که استاد اعظم ما ( آیة الله نائینی ) مرقوم فرموده اند در نهایت متانت و درغایت وضوح است بلکه واضح تر از آن است که به حدی که از اظهار موافقت سایرفقها هم بی نیاز است و مظنون این است که بعضی از مناقشاتی که میشود ناشی از منظم شدن بعضی چیزها و کارهایی است که اتفاق می افتد که بسا منافات با مقام عزاداری است و منافی با حزن و اندوه بر سید الشهداء علیه السلام است پس امید است بلکه لازم است اهتمام دادن به پاک نگاه داشتن آنها تا ممدّ بر گریستن وحزن شود از همه این شعائر مقدسه . و ما توفیقی الّا بالله علیه توکلت و الیه انیب.
دوم محرم الحرام 1367 هجری قمری - محسن الطباطبائی الحکیم (مهر شریف)
|
|
فتوای آیه الله العظمی خوئی قدس سره
چیزی که استاد ما در جواب این سوال فرمودند صحیح است و عمل مطابق آن اشکالی ندارد. از خداوند میخواهیم برادران ایمانی ما را برای تعظیم شعائر دین و دوری از محارم موفق بدارد
الاحقر ابوالقاسم الموسوی الخوئی.
فتوایی دیگر
بسمه تعالی کتابچه که فتوایی آقایان علماء اعلام در آن موجود است راجع بشعائرحسینیه رسید و امضاء اینجانب در آن صحیح است خداوند متعال بر توفیقات و تائیداتتان بیفزاید والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
الخوئی فی ۳ ربیع الثانی 1400 هجری
بسمه تعالی
نظر ما در مورد سئوال موافق فتوای شیخ استاد قدس سره است و آنچه ایشان در آن مرقوم داشته اند صحیح و بدون اشکال است والله العالم.
|
|
فتوای آیه الله العظمی سید عبدالله شیرازی
بلی وقتیکه در نجف اشرف مشرّف بودیم رساله ای از طرف معظّم له در پاسخ سئوالات اهالی بصره منتشر شد و علماء اعلام همه تصدیق و تائید آن را نمودند ، درنظر حقیر هم مویّد و مصدّق است والله العالم
24 ذی القعده 1401 سید عبدالله شیرازی
|
|
فتوای آیه الله العظمی مرعشی نجفی
آنچه مرحوم مغفور آیت الله آقای میرزای نائینی قدس سره که از اعاظم علماء شیعه بوده اند مرقوم فرموده اند صحیح و مطابق واقع میباشد .
|
|
فتوای آیه الله العظمی اراکی
جناب آقای سید حسین معتمدی کاشانی خطیب محترم دامت برکاته : سوالهایی که درباره اقامه شعائر حسینی (ع) و مراسم معموله عزاداری اهلبیت عصمت و طهارت خاصه سیدالشهداء علیهم افضل الصلاة و السلام نموده اید و جوابهائی که مراجع عالیقدر تقلید در این زمینه مرقوم فرموده اند اجمالا ملاحظه گردید : چون جواب تفصیلی در مورد یک یک سوالات موجب تطویل است. اجمالا معروض میدارد که آنچه را که حضرات رجال دین و فقهاء و مراجع عالیقدر مسلمین از گذشته و حال مخصوصا مرحوم آیة الله العظمی میرزا حسین نائینی قدس سره در این زمینه مرقوم فرموده اند مورد تائید این جانب است. و نظر اینجانب با آنچه که آنها مرقوم فرموده اند مطابقت دارد. شکرالله مساعیکم الجمیله و لازلتم مویدا و ناصرا للاسلام و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.
بتاریخ ۱۸/جمادی الاولی/۱۴۰۱ هجری قمری.
|
|
فتوای آیه الله العظمی شیخ مرتضی حائری
بسمه تعالی شانه
اطاعت آنچه عالم جلیل استاد الفقهاء و المجتهدین مرحوم نائینی قدس الله سره مرقوم فرموده اند و مورد تائید علماء معاصر ایشان و طبقه بعد می باشد مورد تائید و تاکید این جانب نیز می باشد.
و بطور اختصار برای اینکه توده مسلمانان و برادران دینی بر مقدار کمی از دلائل این فتاوی واقف شوند معروض میدارد که مرحوم علامه مجلسی قدس الله سره در جلد دهم بحار فقط در باب ثواب بکاء و گریه برای حضرت ابی عبدالله الحسین و سائر ائمه علیهم الصلاة و السلام نزدیک پنجاه روایت ذکر فرموده است که از آنها مستفاد میشود که از سنن موکده است و البته هر چه از مقدمات این سنت باشد از روضه خوانی و مواکب عزا و غیر ذلک نیز از مستحبات شرعیه است و قرار دادن موقوفات و نذور و وصایا و صرف آنها در مصارف مذکوره نیز چنین است. و گذشته از آن در خیلی از مواقع عنوان استشعاع که از ضروریات است نیز بر این امور منطبق می باشد و این خود قدردانی از خلفاء الهی و اظهار ارادت بآن مولی مظلوم و اهل بیت محترمش صلوات الله و سلامه علیهم اجمعین می باشد و اظهار تنفر از ستمکاران بسیار موثر در جلوگیری از ستمگری است خداوند متعال بمومنین و جنابعالی که اقدام باحیاء امر اهل بیت عصمت می فرمائید توفیق و اجر جزیل عنایت فرماید و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته
|
|
فتوای آیه الله العظمی میرزا هاشم آملی
بسمه تعالی
فتوای شیخنا الاستاذ مرحوم حضرت آیة الله العظمی آقای میرزا حسین نائینی قدس سره مورد تائید اینجانب است
|
|
فتوای آیه الله العظمی سید علی بهبهانی
بسم الله الرحمن الرحیم
آنچه بزرگان دین و اسطوانه های مذهب در باب مجالس عزای مولینا ابوعبدالله الحسین صلوات الله علیه و تعظیم شعائر مربوطه بآن حضرت مرقوم فرموده اند در نهایت صحت و متانت است خداوند سبحان همه ما را در اقامه مجالس عزای امام حسین (ع) و تعظیم شعائر آن حضرت و تنزیه آن از آنچه مناسب آن مجالس نیست توفیق دهد
|
|
فتوای آیه الله العظمی وحید خراسانی
بسم الله الرحمن الرحیم
مکتوب حضرت آیة الله نائینی در مورد شعائر حسینیّه مورد تائید اینجانب است.
|
|
فتوای آیه الله العظمی شیخ جواد تبریزی
بسمه تعالی
جوابی را که ایشان طاب ثراه مرقوم داشته بودند بنظر اینجانب رسیده صحیح و عمل به آن مانعی ندارد والله سبحانه هو العالم.
|
|
فتوای آیه الله العظمی سید محمد شیرازی
فتوای ایشان-رحمه الله-صحیح و مورد تائید علمای اعلام میباشد.
|
|
فتوای آیه الله العظمی سید صادق شیرازی
اجوبه استاد الفقهاء مرحوم نائینی قدس سره صحیح و عاملین بآن ماجور و مثاب اند انشاءالله تعالی
|
|
|
|
فتوای آیه الله العظمی سیستانی
بسمه تعالی
آنچه مصداق عزاداری برای حضرت ابا عبدالله الحسین ( علیه السلام ) باشد مستحب ، و به آن ترغیب اکید شده است. در ضمن تخلّف از رویه ای که از سلف صالح در مورد عزاداری بر اهل بیت علیهم السلام به ما رسیده است سزاوار نیست.
|
|
فتوای آیه الله العظمی سید حسن قمی
بسم الله الرحمن الرحیم الحمدلله
چیزی که آن مرحوم به آن فتوا دادند همه اش صحیح میباشد و عمل مطابق آن جایز است از خداوند میخواهیم با توفیق برای اقامه شعائر و عمل به چیزی که دوست دارد و به آن راضی است و اجتناب از محارم آن به برکت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و ارواحنا له الفدا، بر ما منت گذارد.
|
|
فتوای آیه الله العظمی سید تقی قمی
بسمه تعالی
آنچه مرحوم شیخ مشیخ ما در جواب مسائل بصریه مرقوم داشته اند صحیح است لکن جواب سوم و چهارم محتاج به تامل است و اظهار نظرقاطع موکول بمراجعه جدید میباشد خداوند همه ما را موفق بانجام مرضاتش فرماید
منبع tatbir.com
